De behoefte aan woningbouw staat helder op het Haagse netvlies. Beleidsmatig gaat de voorkeur daarbij vooralsnog uit naar binnenstedelijke locaties, bijvoorbeeld in de vorm van transformatie van (voormalige) werklocaties. Een onderbelicht aspect is echter dat er ook voor werken nog steeds ruimte nodig is. Waar verdwijnt het werken en waar verschijnt het? Eric Koomen en Henri de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam, zoeken het uit.
Koomen en zijn collega’s onderzoeken waar werkfuncties in de afgelopen twintig jaar verdwenen zijn om plaats te maken voor bijvoorbeeld wonen. ‘Veel stedelijke ruimte is getransformeerd van werkgebied naar woongebied. We inventariseren om hoeveel ruimte het gaat en we kijken ook naar nieuw opgekomen werkgebieden. Daarmee krijgen we inzicht in de locaties die mogelijk vrij kunnen komen voor toekomstige woningbouw en ruimte die nog voor werken gereserveerd moet worden.’
De noordelijke IJ-oever van Amsterdam verandert van werkgebied steeds meer in woongebied. Foto: Alex Schröder
Een veranderende economie
Dat er werkgebied verdwenen is, heeft niet alleen met woningbouw te maken. Koomen: ‘Er is ook sprake van een eigen dynamiek in de bestemming van ruimte voor werken. Economische sectoren veranderen bovendien: denk aan het toenemend belang van logistieke dienstverlening en het nieuwe werken. En deze nieuwe sectoren hebben ook weer andere ruimtelijke voorkeuren (locatiefactoren) dan bijvoorbeeld de klassieke industrie of zakelijke dienstverlening. In dit project zetten we dit soort ontwikkelingen op een rij in een verklarende analyse over de afgelopen twintig jaar. We doen ons onderzoek op basis van gedetailleerde ruimtelijke data. De analyse over verdwenen locaties brengt de transformatiepotentie van huidige werklocaties in beeld en geeft tevens zicht op de potentiële vervangingsvraag voor werklocaties. De analyse van nieuw opgekomen werkgebieden geeft inzicht in de sectoren die extra ruimte vragen en welke locaties daarbij favoriet zijn.’
Bruikbare kennis
De resultaten zijn belangrijke input voor het regionaal-economisch beleid van rijk en regionale overheden. Koomen: ‘Onze partners Metropoolregio Rotterdam Den Haag en Business Park Haaglanden zijn geïnteresseerd in de succesfactoren voor de herbestemming van bedrijventerreinen. Zij willen de inzichten uit dit project gebruiken voor hun planvorming rond de transformatie naar gemengde, verdichte bedrijventerreinen. Ecorys wil met kennis uit dit project haar advieswerk aan overheden en marktpartijen over herontwikkeling ondersteunen, bijvoorbeeld via uitbreiding van een tool die lokale ruimtedruk inzichtelijk kan maken. Het Planbureau voor de Leefomgeving wil weten hoe de ruimtevraag voor werken zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld en op basis daarvan uitspraken over omvang en locaties voor de toekomstige ruimtebehoefte kunnen doen. De nieuwe kennis zal worden gebruikt in de langlopende studie ‘Kansen voor duurzame verstedelijking’ en bij het nader onderbouwen van het ruimtelijke allocatiemodel ‘Ruimtescanner ‘waarmee onder meer de financiële haalbaarheid van omzetting van werklocaties in woongebied wordt onderzocht.’ De partners waren betrokken bij de formulering van de onderzoeksvragen en ondersteunen het onderzoek met data, tijdsinzet en kennis.
Meer informatie:
