De kansen die fietsinnovatie kan bieden aan de verbetering van steden en regio’s

Smart Cycling Futures

Fietsen heeft enorme potentie voor leefbare en duurzame stedelijke regio’s. Dit project onderzocht de mogelijkheden voor en effecten van een ‘slimmer’ fietssysteem. Wetenschap en praktijk werkten nauw samen in ‘living labs’, waar sociale en technologische innovaties worden uitgeprobeerd en geëvalueerd.

Het consortium
Universiteit Utrecht, Universiteit van Amsterdam, Technische Universiteit Eindhoven, Tilburg Universiteit, Windesheim, Ministerie van IenW/Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, Vervoersregio Amsterdam, gemeente Amsterdam, gemeente Eindhoven, gemeente Utrecht, gemeente Zwolle, provincie Noord-Brabant, provincie Utrecht, provincie Overijssel en CROW

Projectleider
Rob Raven, Universiteit Utrecht

  • Vraagstelling

    Steden en stedelijke regio’s staan voor de uitdaging om leefbaar te blijven en zich duurzaam te ontwikkelen. Met een groeiende stedelijke bevolking is dat een grote uitdaging. In Smart Cycling Futures wordt onderzocht hoe de transitie naar een slimmer fietssysteem daarin een rol kan spelen.

    Stedelijke en regionale beleidsmakers hebben de fiets (her)ontdekt als belangrijk middel in het aantrekkelijker maken van de stad. Ondernemers met slimme fietsinnovaties staan te dringen om aan de slag te gaan met allerlei nieuwe ideeën, zoals het slimmer maken van de fietsinfrastructuur (bijvoorbeeld een groene golf voor fietsers), het ontwikkelen van deelfietssystemen en het stimuleren van fietsgebruik via slimme apps. Toch blijkt het in de praktijk vaak moeilijk om een transitie in (stedelijke) mobiliteitssystemen te stimuleren. Er is sprake van een ‘harde lock-in’ in bestaande stedelijke infrastructuren en een ‘softe lock-in’ in instituties (bijvoorbeeld standaarden, manieren van samenwerken) en gedrag. Smart Cycling Futures probeerde de institutionele lock-in te doorbreken door al in een vroeg stadium nieuwe samenwerking te stimuleren in ‘living labs’ tussen kennisinstellingen, overheid, innovatoren en gebruikers.

  • Overzicht publicaties

    Op de website van Smart Cycling Futures staat een actueel overzicht van alle Nederlandstalige en Engelstalige publicaties, ook in vakbladen en dagbladen e.d.

    Op de website van NWO staat eveneens een overzicht van de wetenschappelijke publicaties.

  • Brochure en proefschrift over deelfietssystemen

    Leefbare stedelijke regio’s: welke rol kunnen fietsinnovaties – zoals nieuwe vormen van fietsdelen – hierin spelen? Lees in de brochure van VerDuS SURF-project Smart Cycling Futures over de verschillende typen deelfietssystemen, de uitdagingen en de oplossingen voor overheden en andere partijen die de nieuwste deelfietssystemen willen inzetten in de stad. Download de brochure als PDF (sep 2019).

    In mei 2021 promoveerde Arnoud van Waes op het onderwerp ‘dockless bike sharing‘  als instrument voor stedelijke mobiliteitstransities.

  • Brochure over fietsinfrastructuur

    Hoe dragen nieuwe vormen van fietsinfrastructuur zoals fietsstraten en snelfietsroutes bij aan aan leefbare stedelijke regio’s? En welke rol speelt de fietsbeleving van gebruikers zelf hierbij? Do’s & dont’s voor stedelijke regio’s die met fietsinfra aan de slag gaan, zijn samengebracht in een nieuwe brochure. Download de brochure als PDF (maart 2020).

  • Brochure over living labs

    Veel stedelijke innovaties worden onderzocht door te experimenteren – vaak onder de noemer ‘living lab’. Binnen het onderzoeksproject Smart Cycling Futures worden fietsinnovaties onderzocht en staat dit type experimenten centraal in de vier deelnemende steden Amsterdam, Eindhoven, Utrecht en Zwolle. Welke lessen, aanbevelingen en succesfactoren hebben we gevonden bij het opzetten van living labs? Download de brochure als PDF (juni 2020).

  • Paper met vier lessen uit Smart Cycling Futures (okt 2020)

    De onderzoekers een paper uit met de belangrijkste lessen voor het Nationaal Verkeerskunde Congres op 29 oktober 2020.

  • Video met lessen uit living labs (oktober 2020)

    Onderzoekers Friso de Vor en Marcus Popkema publiceerden een video met de lessen uit de vier living labs.

  • Handreiking Fietsstimulering Snelfietsroutes

    Vlot en veilig kunnen fietsen in Overijssel. Met het Kernnet fiets wordt hier hard aan gewerkt. Er komen steeds meer hoogwaardige (snel)fietsroutes: de rode lopers worden gelegd. Maar hoe krijgen we mensen daadwerkelijk op de fiets? Hoe helpen we ze in het zadel, geven we ze een zetje in de rug en maken ze met een beetje meewind een lekker vaartje? Om het gebruik van een snelfietsroute te bevorderen, helpt het om een Fietsstimuleringsplan op te stellen. Maar wat staat er dan in zo’n plan? En met welke partijen stel je dit op? En waarom zijn snelfietsroutes zo belangrijk? De Handreiking Fietsstimulering Snelfietsroutes helpt je op weg!