Sociale netwerken zijn een belangrijk ingrediënt voor een succesvolle integratie van vluchtelingen. Een Peer2Peer-aanpak, waarin jonge Syrische vluchtelingen in contact worden gebracht met Nederlandse leeftijdgenoten, blijkt positieve gevolgen te hebben. Zowel de vluchtelingen als de Nederlandse jongeren ontwikkelden vaardigheden die belangrijk zijn in een maatschappij die steeds meer cultureel divers wordt. Mede door het gebruik van sociale media ontstonden contacten en vaak vriendschappen tussen de generatiegenoten. Dit zagen onderzoekers van de Erasmus Universiteit Rotterdam in het VerDuS SURF Pop Up-project Homies.
Voor gemeenten die de integratie van in het bijzonder jonge vluchtelingen willen bevorderen, kan de Peer2Peer-aanpak een goed idee zijn. Veel vluchtelingen voelen zich eenzaam in het land waar ze naar toe zijn gevlucht. Ze hebben te maken met een cultuur en een taal die ze niet of nauwelijks begrijpen. De Peer2Peer-aanpak is een laagdrempelige manier om jonge vluchtelingen (peers) in contact te brengen met Nederlandse leeftijdgenoten (buddy’s). Zo wordt het sociale netwerk van deze jonge vluchtelingen vergroot en helpt dit hen om hun sociale situatie te verbeteren. In samenwerking met middelbare scholen kunnen gemeenten een Peer2Peer-programma stimuleren en eventueel faciliteren.
Foto: Alex Schröder
Cultuurclash en taalbarrière
Toenemende culturele diversiteit zorgt voor barrières in de communicatie. Het contact met mensen met een andere culturele achtergrond blijkt vaak een bron van verwarring en soms van conflict. Zo bemoeilijkte de taalbarrière de communicatie tussen buddy’s en peers, alhoewel dit in de loop van de tijd steeds beter ging. Door het oplossen van conflicten en de verbeterde taalvaardigheden van de peers ontstonden vriendschappen.
Rol van sociale media
Het gebruik van sociale media droeg bij aan het ontstaan van sociale contacten. De taalbarrière kan worden verkleind, omdat voor sociale media-apps zoals Instagram en Snapchat geen taal nodig is. Wanneer buddy’s en peers niet fysiek konden afspreken door bijvoorbeeld tijdgebrek, werd wel contact gehouden via sociale media. Online contact en offline communicatie werden door de buddy’s en peers als gelijkwaardig beschouwd.
Zelfvertrouwen en eenzaamheid
Het welzijn van de Syrische vluchtelingen is door de Peer2Peer-aanpak aanzienlijk verbeterd. Het zelfvertrouwen is vergroot en de eenzaamheid die onder de peers heerste, is verdwenen. Daarnaast bleken de buddy’s een sterk verantwoordelijkheidsgevoel te hebben en zich zorgen te maken om hun peers wanneer het niet goed met hen ging. Wanneer het beter ging en vriendschappen ontstonden, lieten de buddy’s weten zich trots te voelen.
Aanbevelingen voor integratieprogramma’s
Het gebruik van sociale media kan van toegevoegde waarde zijn voor de Peer2Peer-aanpak. De onderzoekers suggereren dan ook dat trainingen in sociale media voor buddy’s, peers en hun coaches in toekomstige integratieprogramma’s moeten worden opgenomen. Buddy’s en peers kunnen op die manier leren hoe ze taalbarrières kunnen omzeilen door sociale media te gebruiken. Hun coaches kunnen leren hoe ze door online beschikbaarheid sneller de helpende hand kunnen bieden.
Onderzoeksproject
Het VerDuS SURF Pop Up-project Homies is uitgevoerd door Julia Kneer en Jeroen Jansz van Erasmus Universiteit Rotterdam in samenwerking met Peer2Peer en Vodafone Ziggo.
- Samenvattend rapport van de onderzoeksresultaten van het Peer2Peer-programma op middelbare scholen in Nijmegen (PDF)
- Wetenschappelijke artikel With a little help from my friends: Peer coaching for refugee adolescents and the role of social media (PDF)
