Het klimaatbestendig maken van steden vraagt om een integrale benadering van oplossingen waarbij het nodig is om zowel de technische als de ruimtelijke implicaties van maatregelen tegen elkaar af te wegen. Dit maakt besluitvormingsprocessen rondom klimaatadaptatie uitermate complex en dus interessant voor wetenschappelijk onderzoek. Hoogleraar Bauke de Vries (TUE) vertelt over SUGI-project CRUNCH. Dit draait om zowel de technische als de sociaal-organisatorische kant van maatregelen die de gemeente Eindhoven klimaatbestendiger moeten maken. Platform31 interviewde Bauke de Vries.
Wat staat er in het CRUNCH-onderzoek centraal?
We onderzoeken verschillende ingrepen of interventies om Eindhoven klimaatbestendiger te maken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het vergroenen van daken en gevels, het planten van bomen en struiken, maar ook aan het gebruik van materialen die eenvoudiger water kunnen absorberen en tegelijkertijd ook minder heet worden. Net als veel andere steden heeft Eindhoven te maken met problemen rondom het afvoeren van water bij overvloedige regenval. Daarnaast is het urban heat island-effect – het fenomeen dat de temperatuur in een stedelijk gebied gemiddeld hoger is dan in het omliggende landelijke gebied – niet onbekend voor Eindhoven.
Foto: Technische Universiteit Eindhoven
Hoe onderzoeken jullie de interventies?
Van de verschillende interventies meten we de effecten en kijken we hoe het project is georganiseerd en hoe dit beter kan. Het meten van effecten doen we bijvoorbeeld door sensoren te plaatsen en te kijken welke invloed groene gevels hebben op de temperatuur. De resultaten zijn echter lastig te gebruiken voor wetenschappelijke inzichten, omdat dan metingen over meerdere jaren vereist zijn. Daarnaast was het ook niet altijd mogelijk om een nulmeting uit te voeren, omdat sommige interventies al geïmplementeerd waren voordat ons onderzoek van start ging. Naast het technische aspect van de metingen, staat het sociaal-organische aspect van de interventies centraal.
Wat houdt dit precies in?
We onderzoeken onder andere hoe de gemeente omwonenden betrekt bij de interventies. We denken hierbij ook actief mee in het ontwerp van de interventie. Zo zijn we aanwezig bij bijeenkomsten die de gemeente Eindhoven organiseert om samen met bewoners na te denken over de invulling van een bepaald gebied tijdens ontwerpsessies of discussieavonden. Op basis van onze observaties van meerdere besluitvormingsprocessen willen we voorstellen doen om deze processen te verbeteren. Bijvoorbeeld door het ontwikkelen van ontwerpgereedschap en het aanrijken van een ‘teken-tool’ waarmee betrokkenen aan de slag kunnen met het uitwerken van hun ideeën. Daarnaast willen we graag software ontwikkelen voor een multicriteria-analyse. Hiermee kunnen partijen evalueren wat de impact is van een maatregel waarbij zowel ecologische, sociale, economische en gezondheidseffecten worden meegenomen. Deze evaluatiesoftware kunnen partijen dan gebruiken om tot een gezamenlijke oplossing te komen.
Met wie ontwikkelen jullie deze tools en modellen?
We ontwikkelen deze tools en modellen in samenwerking met de gemeente en betrokken bedrijven, maatschappelijke organisaties en bewoners hier in Eindhoven. Daarnaast wisselen we kennis uit met wetenschappers in vijf andere landen, die een gelijksoortig onderzoek doen in Southend-on-Sea (VK), Taipei (Taiwan), Gdansk (Polen), Miami (VS), en Uppsala (Zweden). We organiseren workshops om van elkaar te leren en meer inzicht te krijgen in verschillen in context. Dit helpt ons ook bij het ontwikkelen van modellen en ontwerpgereedschap voor het evalueren en ontwikkelen van voedsel-water-energie iniatieven in Nederlandse steden.
Wat kunnen gemeenten hier uiteindelijk mee?
De komende tijd gaan we aan de slag met het inzichtelijk maken van de besluitvormingsprocessen en het ontwikkelen van de instrumenten. Zodra we die gereed hebben, gaan we het testen in Eindhoven, maar we zouden dit ook graag in andere steden willen doen. Op deze manier kunnen we nog veel meer leren van de interacties tussen gemeenten, bewoners en ook het bedrijfsleven. In Eindhoven zijn we gewend om intensief samen te werken met bedrijven en zijn de lijnen kort, maar in andere steden is dit minder een vanzelfsprekendheid. Dit terwijl het bedrijfsleven bijzonder belangrijk is voor de innovaties op het gebied van klimaatadaptatie.
Meer informatie
Het CRUNCH-project maakt onderdeel uit van de call Sustainable Global Initiative (SUGI) Food-Water-Energy Nexus van JPI Urban Europe. De Nederlandse onderdelen hiervan maken deel uit van VerDuS SURF.
